ODPOWIEDŹ - ZADANIE 1
A więc na zdjęciu są PRZĘŚLIKI. Dziękujemy za wszystkie komentarze, a poniżej krótki tekst wyjaśniający czym są te zabytki. Przęśliki to przyrządy, które wykorzystywano podczas tkania przędzy. Nakładane na wrzeciono pełniły rolę kółka zamachowego przy jednoczesnym zwiększeniu jego bezwładności. Te gliniane krążki z otworem w środku miały również za zadanie zatrzymywać nić na wrzecionie. Do ich wykonania wykorzystywano głównie glinę, choć zdarzają się egzemplarze kamienne oraz brązowe czy bursztynowe.
Przęśliki pojawiły się już w epoce neolitu i forma ich nie zmieniała się przez wieki. Przedmioty te mogą być różnych rozmiarów, a ich kształt od bardzo spłaszczonego po osiągający formę niemal kulistą, wynikał od rodzaju materiału, z którego tkano. Do przędzenia nici z surowców roślinnych (len) używano przęślików cięższych, o większych rozmiarach. Mniejsze i lżejsze sprawdzały się do przędzenia nici cieńszych i mocniej skręconych (wełna).
Przęśliki są nieczułe chronologicznie z racji braku cech charakterystycznych, w związku z tym nie pozwalają na datowanie struktur archeologicznych. Nasze egzemplarze pochodzą z wykopu przy ul. Śląskiej w Środzie Śląskiej i datowane są na późne średniowiecze.
Źródła ilustracji:
1. Zbiory muzealne.
2. https://polskiewrzeciona.wordpress.com/tag/przeslik/
ODPOWIEDŹ - ZAGADKA 2
Tłumaczenie ogłoszeń. Natomiast na zdjęciach widnieją sklepy, gdzie można było nabyć reklamowane towary. Niestety nie udało nam się znaleźć sklepu R. Selbmanna. Ale może ktoś z Was ma je w swoich zbiorach?
Znak "/" rozdziela poszczególne wersy.
I.
Nur einmalige Aufführung/ Sonntag, den 29 Januar, Abends 8 Uhr/ im Hotel zum „Hohen Hause“.
Bunter Abend./ Die Saalkarten sind im Geschäft des Herren Kaufmann Steiner, Unterring, zu haben./ Preise der Pläße:/ Im Vorverkauf:/ Loge 2,00 Mk/ Nummerierter Platz 1,25 Mk/ Unnummerierter Platz 0,50 Mk/ An der Abendkasse:/ Nummerierter Platz 1,50 Mk/ Unnummerierter Platz 0,60 Mk/ Gallerie 0,25 Mk/ Um recht zahlreichen Besuch bittet/ die Ortsgruppe Neumarkt des Schles. Frauenverbandes.
Tylko jedno przedstawienie/ Niedziela, 29 stycznia, wieczorem o godzinie 20.00/ w hotelu „Wysoki Dom”/ Wieczór rozmaitości/ Bilety są dostępne w sklepie Pana Steinera, Dolny Rynek. Ceny miejsc:/ w przedsprzedaży:/ loża 2,00 Marki/ numerowane miejsca 1,25 Marek/ nienumerowane miejsca 0,50 Marek/ W wieczór przedstawienie w kasie:/ numerowane miejsca 1,50 Marek/ nienumerowane miejsca 0,60 Marek/ galeria 0,25 Marek/O liczne przybycie prosi Średzki Oddział Śląskiego Związku Kobiet.
II.
Martin Halisch, Uhrmacher/ Uhren=, Gold= und Silberwaren= Handlung/ Oberring Nr. 11 = Neumarkt = Oberring Nr. 11/ > Fernsprecher Nr. 33 </ > Zum bevorstehenden Weihnachts = Feste </ empfehle mein großes Lager aller Arten/ > Taschen-Uhren </ für Herren u. Damen, in Gold, Silber u. Metall/ Diel = Uhren, Regulateure, Hänge = Uhren,/ Stuß =, Wand =, u. Wecker = Uhren/ Reichste Auswahl von > Schmucksachen < jeder Art,/ sowie > Uhrketten < für Damen und Herre/ / in aparten Mustern und vielen Neuheiten./ Größte Auswahl von/ ? = u. Nickel = Gegenständen/ > Silberne Löffel u. Bestecks. </ Barometer und Thermometer/ Reparaturen an Uhren, Gold = und Silberwaren werden gut und sauber ausgeführt. / > Gravierungen < geschmackvoll und billig./ Streng reelle Bedienung!------------- Billigste Preise!
Martin Halisch, Zegarmistrz/ Sklep z zegarkami, złotymi i srebrnymi wyrobami/ Dolny Rynek nr 11 = Środa Śląska = Dolny Rynek nr 11/ > Numer telefonu 30 </ > Ze względu na zbliżające się święta </ polecamy mój duży magazyn pełnych różnych towarów/ > zegarki kieszonkowe </ dla Panów i Pań, złote, srebrne i metalowe/ Części do zegarków, regulatory, zegary wiszące/ ścienne i budziki/ Szeroka wybór wszelkiego rodzaju biżuterii / jak i łańcuszków do zegarków dla Pań i Panów/ w charakterystycznych wzorach oraz wielu nowych/ Duży wybór z/ ? (nieczytelne słowo) i niklowych przedmiotów/ > srebrne łyżki i sztućce </ barometry i termometry/ Naprawy na zegarkach, złotych i srebrnych wyrobach są przeprowadzane dobrze i porządnie/ > Grawerunki < gustownie i tanio/ Rzetelna obsługa!----------- Niskie ceny!
III.
Marzipan = Figuren/ R. Selbmann, Ring 58
Lebkuchen/ R. Selbmann, Ring 58
Weihnachts = Chokolade/ R. Selbmann, Ring 58
Figurki z marcepanu./ Pierniki./ Świąteczna czekolada./ R. Selbmann, Rynek 58
IV.
Nähmaschinen/ nur beste Fabrikate in großen Auswahl/ zu > billigsten < Preisen/ Unterricht im Sticken und Stopfen sowie im/ Anlernen sämtlicher Apparate erteile/ > gratis </ Carl Felber/ Bitte meine Ausstellung, Unter= Ring 64, zu besichtigen.
Maszyny do szycia/ tylko najlepsze marki w szerokim wyborze/ w > niskich < cenach/ Lekcje szycia i cerowania jak i / możliwość ćwiczeń na dostępnych aparatach, daję/ > gratis </ Carl Felber/ Zapraszam do odwiedzenia mojej ekspozycji, Górny Rynek 64.
Autor: Anna Celuch
Zdjęcia pochodzą z książki "Środa Śląska na starej widokówce".
ODPOWIEDŹ - ZAGADKA 3
Otóż na zdjęciu znajduje się krzesiwo. A co to dokładnie jest i do czego służyło?
Krzesiwa to przyrządy służące do krzesania ognia, wykonane z żelaza, których typologię opracowano na podstawie kształtu. W związku z tym występują formy sztabkowe (pradziejowe), ogniwkowe (średniowieczne) i kabłąkowe (nowożytne). Krzesiwa pojawiły się w momencie upowszechnienia się żelaza. Wcześniej rozniecano ogień poprzez tarcie o siebie dwóch kawałków drewna, później przy pomocy świdra złożonego z paleniska, czyli kawałka drewna będącego podstawą i samego świdra w postaci zaostrzonego drewnianego kijka opartego o podstawę. Do krzesania ognia przy pomocy krzesiwa potrzebowano hubki wyrabianej z różnych surowców (suszony mech lub trawa, korzenie roślin, huba), na którą kierowano iskry i podpałki. Konieczna była też skałka, o którą uderzano krzesiwem, dzięki czemu powstawały iskry. Wszystkie te przedmioty, tj. krzesiwo, skałkę i hubkę, noszono przy pasie, w przeznaczonym dla nich woreczku. Krzesiwa ogniwkowe, do których należy prezentowany egzemplarz, na naszych terenach występowały głównie od połowy XI do XIV wieku (F. Lachowicz 1957, s. 197-200; K. Musianowicz 1969, s. 181-182; J. Bronicka-Rauhut 1998, s. 38).
Nasz krzesiwo (depozyt) zostało znalezione w miejscowości Wszemirów, gm. Prusice.
Źródło ilustracji:
http://www.hr.bci.pl/articles.php?article_id=218
ODPOWIEDŹ - ZAGADKA 4
Poprawna odpowiedź na pytanie "Co łączy postacie przedstawione na obrazku" brzmi: Środa Śląska Każda z tych osób przebywała w naszym mieście-przejazdem bądź dłużej. Takich znanych postaci (władców, pisarzy, polityków itp.), których wielka historia bądź zwykła chęć podróżowania doprowadziła też i do Środy Śląskiej, parę jest. Stąd nasz pomysł na nową serię tekstów, gdzie będziemy przybliżać Wam różne osoby, które w jakiś, mniejszy lub większy, sposób, miały coś wspólnego z naszym miastem.
Zaś poniżej garść informacji, o powodach pobytów w Środzie Śląskiej, Panów z zagadki.
Napoleon Bonaparte spędził w Środzie Śląskiej kilka dni (od 30 maja do 5 czerwca 1813 r.), czekając na wynik rozmów, mających doprowadzić do zawarcia chwilowego rozejmu z Prusami i Rosją. Zamieszkał w domu przy ul. Daszyńskiego 7, należącym wówczas do średzkiego burmistrza Molla.
Król Prus, Fryderyk Wielki, zatrzymał się na noc w Środzie Śląskiej w przeddzień (czyli 4 grudnia 1757 r.) bitwy pod Lutynią. Wybrany przez niego dom (nie istniejący już) znajdował się na północnej pierzei Dolnego Rynku, na rogu z dawną ulicą Gwiaździstą. W tym budynku mieścił się później zajazd "Pod Niebieską Gwiazdą" (Zum Blauen Stern).
Ferdynand I Habsburg (król Czech, Chorwacji, Węgier, niemiecki, a od 1558 r. Święty Cesarz Rzymski) przebywał w naszym mieście tylko kilka godzin (odbywał podróż po całym Śląsku) 29 maja 1538 r. Ale była to wizyta bardzo uroczysta i kosztowna, oczywiście dla mieszczan średzkich. Króla przywitało przed Bramą Legnicką 30 reprezentantów Środy Śląskiej, potem wręczono mu uroczyście klucze do miasta. Ferdynand miał podobno zdjąć swe rękawiczki i uścisnąć dłonie 6 mieszczan oraz wygłosić stosowną przemowę. Następnie władca udał się na zamek, by stamtąd wyruszyć w dalszą podróż.
John Quincy Adams był, w latach 1825-1829, prezydentem USA. Ale w interesującym nas czasie, czyli w roku 1800, był po prostu amerykańskim dyplomatą, który uwielbiał zwiedzać i podróżować. Będąc wówczas ambasadorem w Prusach, zdecydował się odwiedzić jedną z prowincji tego kraju-Śląsk. I tym sposobem trafił też do Środy Śląskiej. Ale jakie wrażenie na nim zrobiło nasze miasto, napiszemy w innym poście.
Autor; Anna Celuch
Zdjęcia pochodzą ze strony: polska-org.pl.
ODPOWIEDŹ - ZAGADKA 5
TABAKIERA.
Tabakiery, czyli pojemniki do przechowywania tabaki, pojawiły się stosunkowo późno, gdyż dopiero w II poł. XVII w., a zanikać zaczynają już w poł. XIX w. Wcześniej używano zwykłych pojemniczków, które po prostu przerabiano odpowiednio. Tabakiery mogły być różne, metalowe, drewniane, rogowe, skórzane, szklane czy nawet z masy perłowej lub kości słoniowej.
Nasza tabakiera pochodzi z Niemiec (prawdopodobnie Westfalia) z roku ok. 1760 i jest dziełem Johanna Adoplha Keppelmanna. Co ciekawe, tego typu pojemniki na tabakę (które już wtedy produkowane były seryjnie przy pomocy specjalnych urządzeń) rozdawane były pruskim żołnierzom w ramach nagrody za dobrą służbę.
Autor: Anna Celuch
Na zdjęciu druga strona tabakiery
ODPOWIEDŹ - ZAGADKA 6