Wszyscy znajÄ… Andrzejki i zwyczaje z nimi zwiÄ…zane, ale czy ktoÅ› z Was kojarzy Katarzynki? Pytanie powinno być w zasadzie skierowane do Panów, gdyż to Å›wiÄ™to jest im dedykowane. Niestety Katarzynki straciÅ‚y na popularnoÅ›ci już XIX w., wiÄ™c niewiele osób może pamiÄ™tać na czym one polegaÅ‚y. Jeżeli chcecie dowiedzieć siÄ™ czegoÅ› wiÄ™cej o tym Å›wiÄ™cie, to zapraszamy do przeczytania tekstu poniżej.

 

DzieÅ„ Å›w. Katarzyny przypada 25 listopada, ale zabawy zwiÄ…zane z tÄ… datÄ…-zwane wÅ‚aÅ›nie Katarzynkami-organizowano wieczorem 24 listopada. ByÅ‚ to wieczór wróżb matrymonialnych dla Panów (Andrzejki byÅ‚y wersjÄ… dla PaÅ„), którzy szukali swojej drugiej poÅ‚ówki. ByÅ‚ to także ostatni dzieÅ„ przed Adwentem, kiedy można byÅ‚o zawrzeć zwiÄ…zek małżeÅ„ski (ale maÅ‚o osób siÄ™ na to decydowaÅ‚o, bo co to za wesele trwajÄ…ce jeden dzieÅ„ ). Sama Å›w. Katarzyna jest patronkÄ… cnotliwych kawalerów, chcÄ…cych siÄ™ ożenić oraz szafarkÄ… porzÄ…dnych panien. PomagaÅ‚a odkryć przyszÅ‚ość i uzyskać serce ukochanej kobiety.

Wieczorem, w karczmie czy w wiÄ™kszym domostwie, zbierali siÄ™ mÅ‚odzi kawalerowie i urzÄ…dzali hulanki z muzykÄ… i poczÄ™stunkiem. A wszystko to w intencji dobrego ożenku Tego dnia, Å›cinano także gaÅ‚Ä…zkÄ™ wiÅ›ni lub czereÅ›ni, wkÅ‚adano jÄ… do wody i jeżeli zakwitÅ‚a w WigiliÄ™ Bożego Narodzenia, to zwiastowaÅ‚o to rychÅ‚y Å›lub. Można byÅ‚o również wsadzić pod poduszkÄ™ karteczki z różnymi imionami kobiecymi, a rano wybrać spoÅ›ród nich (bez patrzenia, po prostu siÄ™gajÄ…c pod jaÅ›ka) jednÄ…-tak wtedy bÄ™dzie siÄ™ nazywaÅ‚a przyszÅ‚a oblubienica.

Najważniejsze jednak wróżby zwiÄ…zane byÅ‚y ze snem. W nocy z 24 na 25 listopada mogÅ‚a siÄ™ przyÅ›nić potencjalna żona. WystarczyÅ‚o przed snem umyć siÄ™ i wytrzeć panieÅ„skÄ… koszulÄ…-choć najlepszy efekt dawaÅ‚a podobno wsadzona pod poduszkÄ™ damska bielizna. Panom pozostawiamy decyzje skÄ…d takowe elementy garderoby wziąć. PrzyÅ›nić mogÅ‚a siÄ™ wprost jakaÅ› panna, ale częściej bywaÅ‚y to zwierzÄ™ta, które oczywiÅ›cie coÅ› symbolizowaÅ‚y. BiaÅ‚y goÅ‚Ä…b lub kura oznaczaÅ‚y, że kawalerowi trafi siÄ™ za żonÄ™ panna. Czarna kura to wdowa, a jeżeli ma obok siebie kurczaczki to bÄ™dzie to wdowa z licznym potomstwem. Sowa zwiastowaÅ‚a pannÄ™ mÄ…drÄ…, ale brzydkÄ… i pazernÄ…. Siwy koÅ„-kawalerstwo, zaÅ› czarny koÅ„ albo czarne ubranie-Å›mierć kawalera. Ostatnie wróżby robiono rankiem, kiedy panowie spotykali siÄ™ razem na Å›niadaniu. Każdy miaÅ‚ ze sobÄ… sucharka, którego zjadaÅ‚ na samym koÅ„cu. Kto skonsumowaÅ‚ go najszybciej, ten zostawaÅ‚ kawalerem na caÅ‚e życie.

Katarzynki nie byÅ‚y tak popularnym Å›wiÄ™tem jak Andrzejki i zanikÅ‚y już w XIX w. Być może Panowie, zamiast wróżyć, woleli w bardziej praktyczny sposób poszukać towarzyszki życia.

ŹródÅ‚o ilustracji: