Choć wÅ›ród mieszkaÅ„ców Åšrodzie ÅšlÄ…skiej, od czasów reformacji, dominowali protestanci, to jednak przez caÅ‚y okres panowania habsburskiego (1524-1742), Å›redzcy ewangelicy nie posiadali wÅ‚asnej Å›wiÄ…tyni ani nawet swobody kultu. Sytuacja ich ulegÅ‚a zmianie wraz z przejÄ™ciem części ÅšlÄ…ska (razem z naszym miastem) przez paÅ„stwo pruskie w poÅ‚owie XVIII w. Od tej pory Å›redzcy protestanci mogli wchodzić w skÅ‚ad rady miejskiej czy obejmować inne urzÄ™dy, a także wybudować wÅ‚asny dom modlitw. Do tej pory, swoje nabożeÅ„stwa, odprawiali (przez krótki okres) na zamku, później, w tzw. domu kupieckim przy ratuszu.

Pozwolenie na budowÄ™, Å›redzka gmina ewangelicka dostaÅ‚a w 1744 r., a już 30.V.1745 r., uroczystÄ… mszÄ…, konsekrowano koÅ›cióÅ‚ Å›w. Trójcy. Na jego lokalizacjÄ™ wybrano dziaÅ‚kÄ™ u zbiegu ulic Kolejowej i DaszyÅ„skiego (obecnie jest tu boisko). BudowÄ™ Å›wiÄ…tyni (jak i zresztÄ… caÅ‚Ä… parafiÄ™ protestanckÄ…) wspieraÅ‚ finansowo Friedrich Keil (dziadek K. F. Keila znanego Å›redzkiego przedsiÄ™biorcy tytoniowego), za co zostaÅ‚ honorowo pochowany pod jej posadzkÄ…. Oprócz tego, przy koÅ›ciele zaÅ‚ożono cmentarz dla miejscowych luteran oraz-w 1749 r.-szkoÅ‚Ä™ ewangelickÄ….

KoÅ›cióÅ‚ Å›w. Trójcy byÅ‚ szachulcowym, krytym gontem budynkiem pozbawionym wież. W Å›rodku znajdowaÅ‚y siÄ™ dookolne, dwukondygnacyjne empory (chóry) oraz dwie zakrystie. ÅšwiÄ…tynia nie posiadaÅ‚a dzwonu, wiÄ™c poczÄ…tkowo gmina ewangelicka zamawiaÅ‚a dzwonienia w pobliskim koÅ›ciele katolicki Å›w. Andrzeja. Na przeÅ‚omie roku 1797 i 1798 sfinansowali instalacjÄ™ dzwonów na wieży ratuszowej, którÄ… przykryto, istniejÄ…cym do dziÅ›, heÅ‚mem. Od tej pory to one wzywaÅ‚y miejscowych luteran na nabożeÅ„stwa.

Protestantom średzkim, jako dom modlitw i spotkań, świątynia ta służyła do roku 1933. Po remoncie kościoła św. Krzyża, tam przeniesiono się z nabożeństwami, natomiast stary budynek zaczął służyć jako muzeum (więcej o tym w poście o pierwszym muzeum w Środzie Śląskiej).

Po II wojnie Å›wiatowej, w wyniku dewastacji i braku opieki ze strony wÅ‚adz miejskich oraz konserwatora, koÅ›cióÅ‚ Å›w. Trójcy rozebrano. Może ktoÅ› z Was go jeszcze pamiÄ™tam albo ma jakieÅ› ciekawe informacjÄ™ na jego temat bÄ…dź jest w posiadaniu jakiÅ› zdjęć? ZachÄ™camy do podzielenie siÄ™ nimi w komentarzach pod tym postem

Autor: Anna Celuch

Zdjęcia pochodzą ze strony polska-org.pl.